99 ТЭНГРИ, Баруун зүгийн 55 тэнгри, Зүүн зүгийн 44 тэнгри (переч. на монгольском!)

Нүүдэлчид, Монгол үндэстэн эрт цагаас инагши 99 тэнгри-ийг шүтэж ирсэн юм. Мөнгхэ Тнгри юүгээн шүтэж явдаг

Монголчууд энэхүү 99 тэнгри юүгээн мэдэж явах хэрэгтэй. Монголд буддын шашин дэлгэрсэнээс болж энэхүү 99 тэнгри-ийн нэр бүрхэгдэж ирсэн бөгөөд Буриад-Монголчууд, Дархад, Урианхай зэрэг овог аймгуудад Бөө мөргөл, Мөнгхэ тэнгри-ийн шажин оршисоор ирсэний дүнд Дээд тэнгри-нүүдийн нэр үлдэж хоцорсон юм. Мөнгхэ тэнгри-ийн шажин,

16-р зуунд Түмэдийн Алтан хан, Халхын Абатай сайн хан нар Буддын шашиныг Монголд нэвтрүүлэх, дэлгэрүүлж байхдаа Бөө мөргөлийн олон ном сударыг шатааж үгүй хийсэн даанч харамсалтай. Монголчууд бид, дайчин баатар Өвөг дээдэсийнхээ онго шүтээнийг хатавчныхаа гадна гаргаж хаяад, Түвдийн бурхадыг хоймортоо залсан тэр цагаас эхлэн уруудаж доройтож, улс гүрэнээ мөхөөх дөхсөнийг Түүхэнд үлдэж, түүний хор уршигийг үр сад нь бид амсаж байгаа юм. Хатавчны гадна гарсан Өвөг дээдэсийн минь сүлд шүтээн, онго шүтээн нь мэдээж гомдсон байж таарна.
Буддын шашины хор хөнөөл хэдий их ч бас эрдэм боловсрол, шинжлэх ухааны үзэл баримтлал зэрэг давуу талууд бас бий. 1990 оноос хойш Монгол нутагт, Монголчуудын дунд Мөнгх Тнгри-ийн шажин эргэн ирж, дахин дэлгэрч байгаа нь таатай байна. Гэвч сайны хажуугаар сайр дагалддаг, ёсон бус хэрэгүүд гарч байсан юм.

Монгол хүн та, Агуу дайчин баатар Монголчуудын МӨНГХЭ ТНГРИ –ийн шажины дээд болсон Дээд тэннгри-нүүдийн талаар уншиж болгооно уу. (Бодонгууд М.Дөш.)

Монголчуудыг Мөнгхэ Тнгри ибэгэх болтугай.

1. ДЭЭД ТНГРИ-үүд

Дээд тэнгри Эцэг нар:

1. Эрхэтү Мөнгхэ тнгри
2. Ээ-Хайрхан тнгри
3. Эцэгэ Милийан тнгри
4. Хан Хормуста тнгри
5. Атаа Улаан тнгри
6. Хөхэ Мөнгхэ тэнгри эцэг,

Дээд тэнгри Эх нар:

1. Эхэ Юүрэн хатун эжий тэнгри
2. Манзан Гүрмэй Төөдэй эжий тнгри
3. Маяс Хара Төөдэй эжий тнгри
4. Эхэ Йэхэ Бурха эжий тнгри
5. Отхан эхэ тнгри (Үт-эхэ тнгри: Голомту эхэ тнгри)
6. Хөбчин хара Этүгэн газар эжий,

Оёор Мөнхөн тэнгэри-ийн есөн тэнгэри сайн хөбэгүд болбаас:

1. Олоны тэргүүн Манхай Малаан тэнгэри,
2. Ишихэ Баян тэнгри,
3. Эцэг Малаан тэнгри,
4. Гүжир Цагаан тэнгри,
5. Галта улаан тэнгри,
6. Яшил Цагаан тэнгри,
7. Сари Цагаан тэнгри Сахилагата Будал тэнгри,
8. Хөхэдэй мэргэн, Хилто хатун, Хурсай хөбэгүн гурбан тэнгри,
9. Будургу Цагаан тэнгри

Дээд тэнгэри-ийн ороныг эзэнгнэн суудаг есөн их тэнгэри:

1. Эбүгэн Ерөөл тэнгри,
2. Эцэгэ Малаан тэнгри,
3. Хан Цогто тэнгри,
4. Шаргай ноён тэнгри,
5. Алиган Цагаан тэнгри,
6. Хан Хормуста тэнгри,
7. Голто Цагаан тэнгри,
8. Буулуур Цагаан тэнгри,
9. Атай Улаан тэнгри,

Эбүгэн Ерөөл тэнгэри-ийн гурбан хөбэгүд;

1. Эцэг Малаан тэнгри,
2. Хан Цогто тэнгри,
3. Шаргай нойан тэнгри

2. Баргудын 99 тэнгэри /Буриад-Монголчуудын түүхэн сурвалжид тэмдэгдсэн/

Барууны 55 тэнгри:

1. Хан Хормаста Тэнгри (Тюрмас-тэнгри)
2. Удаа Мөнгхэ Тэнгри
3. Цэгээн Цэбдэг Тэнгри
4. Буудал Усан Хөхэ Тэнгри
5. Хомон Хөхэ Тэнгри (Хото(й) Саган-тэнгри)
6. Угаал Сагаан Тэнгри —/Долоон Өнгөтө Хөхэ-тэнгри/
7. Хахэ Манхан Тэнгри
8. Шара Хасар Тэнгри
9. Буулуур Цагаан Тэнгри
10. Дабаан Жолоо Тэнгри (Дархан Цаган-тэнгри)
11. Одон Цагаан Тэнгри
12. Хан Буудал Тэнгри
13. Оёр Цагаан Тэнгри /Гарбал-тэнгри/
14. Уураг Цагаан Тэнгри
15. Бисалган Цагаан Тэнгри
16. Зада Цагаан Буудал Тэнгри
17. Бударгуу Цагаан Тэнгри
18. Ишихэй Баян Тэнгри
19. Хүрэй Баян Тэнгри
20. Ухаа Солбон тэнгри /Үүдэн Тэнгри/
21. Хөхэй Нойан Тэнгри
22. Цахилгаан Цагаан Тэнгри
23. Хүтэ Буумал Тэнгри
24. Буумал Цагаан Тэнгри
25. Мэндэр Залаа Тэнгри
26. Хундари Сагаан Тэнгри
27. Гулшар Баян Тэнгри — Заяаша тэнгри
28. Хан Цагаан Тэнгри
29. Нойан Цагаан Тэнгри
30. Хун Сагаан тэнгри
31. Гал Улаан Тэнгри
32. Манха Малаан Тэнгри
33. Ойр Мөнгхэ Тэнгри
34. Заяан Буудал Тэнгри
35. Aлтан Тэнгри
36. Хөхэ Зала Тэнгри
37. Хажир Цагаан Тэнгри
38. Хаши Цагаан тэнгри
39. Дун Цагаан Тэнгри
40—43. Хөлтэй Салхин Тэнгри
44—47. Дөрбэн Эмээршэ Тэнгри
48. Оёдол Цагаан Тэнгри
49. Сомол Хөхэ Тэнгри
50. Охируу Цагаан тэнгри
51. Амитай Цагаан Тэнгри
52. Яшил Цагаан Тэнгри
53. Үүлэн Цагаан тэнгри
54. Уран Цагаан Тэнгри
55. Өрхэ Үүдэн Тэнгри

Зүүний 44 тэнгри:

1. Атай Улаан Тэнгри
2. Хан Боомо Тэнгри
3—11. Юхэн Шухан Тэнгри (Ехон Шухан-тэнгри; Есөн Цусан тэнгри)
12—24. Асаранги Арбан Гурбан Тэнгри
25—33. Хожирой Долоон Тэнгри
Хожирой тэнгри;
Гужир Гунгэр-тэнгри,
Годли Улан-тэнгри
Зулхэ Улан-тэнгри
Хаара Маха-Гал-тэнгри
Болингууд-тэнгри,
34. Ухин Хара Тэнгри (Охин-тэнгри,)
35. Хараан Буудал Тэнгри
36. Хэлин Хара Тэнгри (Бүрхүү Хаара-тэнгри)
37 Гүг Хара Тэнгри
38. Тад Хара Тэнгри
39—41. Гурбан Манан Тэнгри
42—44. Гурбан Борон Буудал Тэнгри

Судлаач миний хувьд 99 тэнгри-ийн нэршилийг судалж үзээд дараахь байдлаар тодорхойлсон болно. Үүнд:

Баруун зүгийг эзэнгнэж оршисон 55 тэнгэри болбаас:

1. Хан Хормуста тэнгри буюу Хан Тюрмас тэнгри,
2. Эцэг Малаан тэнгри,
3. Цэгээн Цэбдэг тэнгри,
4. Уда Мөнгхэ тэнгри,
5. Хуман Хөхэ тэнгри,
6. Угаал цагаан Шудал тэнгри,
7. Будал тэнгри,
8. Долоон Хөхэ тэнгри,
9. Хөхэ Мөнгөн тэнгри,
10. Шира Хасар тэнгри,
11. Болор Цагаан тэнгри,
12. Дайбан Хөхэ тэнгри,
13. Гүжир Цагаан тэнгри,
14. Хан Буудал тэнгри,
15. Оёор Цагаан тэнгри,
16. Уураг Цагаан тэнгри,
17. Будургу Цагаан тэнгри,
18. Шудургу Цагаан тэнгри,
19. Писон Цагаан тэнгри
20. Бажир Цагаан Бисалган тэнгри,
21. Зада Цагаан тэнгри,
22. Бахаргу Цагаан тэнгри,
23. Ишихэй Баян тэнгри,
24. Хүрээтү Баян тэнгри,
25. Ухаа Солбон тэнгри,
26. Хүхэ нойан тэнгри,
27. Ясал Цахилгаан Цагаан тэнгри,
28. Cүүн өнгөт Хөтө Буумал тэнгри,
29. Буумал Цагаан тэнгри,
30. Мэндэри Залаа тэнгри,
31. Хундари тэнгри,
32. Гутаар Баян тэнгри,
33. Хан Цагаан тэнгри,
34. Нойан Цагаан тэнгри,
35. Хун Цагаан тэнгэри,
36. Галту Улаан тэнгэри,
37. Сар Цагаан тэнгэри,
38. Манха Малаан тэнгри,
39. Оёор Мөнхөн тэнгри,
40. Заян Буудал тэнгри,
41. Алтан тэнгри,
42. Хөхэ Залаа тэнгри,
43. Хажир Цагаан тэнгри мину,
44. Дун Цагаан тэнгри,
45. салхин эзэн Хүлтэй гурбан Салхин тэнгри,
46. Гурбан Эмэршин тэнгри,
47. Oрой дээр бүхүй Оёдол Цагаан тэнгри,
48. Суман Хөхэ тэнгри,
49. Охируу Цагаан тэнгри,
50. Амитай Цагаан тэнгри,
51. Яшил Цагаан тэнгри
52. Цагаан Буумал тэнгри,
53. Уран Цагаан тэнгри,
54. Үрхэ Үүдэн тэнгри,
55. Зада Улаан тэнгри

Зүүн зүгийг эзэнгнэжү оршисон 44 тэнгэри болбаас:

1. Атаа Улаан тэнгри,
2. Гүжир Боомо тэнгри буюу Хан Боомо тэнгри,
3. Улаан цусан ундатай,
4. хүний махан хүнэстэй Есөн Цусан тэнгри,
5. Даг хара тогоотой, Дабирхай хара идээтэй Хара Цусан тэнгри,
6. Бөө Хара тэнгри,
7. Харан дархан тэнгри,
8. Хожир Дархан тэнгри,
9. Бөрөн Хара тэнгри тэргүүтэн
10. Асаранги арбан гурбан тэнгри,
11. Харангу тэнгри,
12. Хара Сохор тэнгри,
13. Бөрөн Сохор тэнгри,
14. Бүрүнхү тэнгри,
15. Хамшин
16. Хара тэнгри,
17. Үхэр Хара тэнгри,
18. Бомон Хара тэнгэри
19. Хожирингийн долоон тэнгри,
20. Охин Хара тэнгри,
21. Хараан Буудал тэнгри,
22. Хэлин Хара тэнгри,
23. Ганзуга Хара тэнгэри,
24. Гүг Хара тэнгэри,
25. Тад Хара тэнгэри,
26. Гурбан Манан тэнгэри,
27. Гурбан Бөрөн тэнгэри
.......

зарим тэнгри-үүд давхардсан, Хожирингийн долоон тэнгри гэх мэт.

3. Халх, Дархадын бөө онгодын зүгээс гаргасан 99 тэнгэрийн талаар бас ийм тэнгэрүүдийн нэр буй: Үүнд:

Баруун зүгийг эзэнгнэгч 55 цагаан тэнгри болбаас

1. Багатур цагаан тэнгри,
2. Цахилгаан Цагаан тэнгри
3. Өндэгэн цаган тэнгри,
4. Оёдол цаган тэнгри,
5. Оёор цаган тэнгри,
6. Шударга цагаан тэнгэри,
7. Сахиулагчи цагаан тэнгэри,
8. Ухана Солбин цагаан тэнгри,
9. Бөөлүүр цагаан тэнгри
10. Сайр цагаан тэнгри,
11. Нумчи цагаан тэнгри,
12. Дайчин цагаан тэнгри,
13. Одон цагаан тэнгри,
14. Баян цагаан тэнгри,
15. Тэмүчин цагаан тэнгри,
16. Зайран цагаан тэнгри,
17. Элбэгжин Элбэгжү цагаан тэнгри,
18. Гүн-багатур цагаан тэнгри,
19. Хур буулгагчи цагаан тэнгри,
20. Ончи цагаан тэнгри,
21. Хүлэр цагаан тэнгри,
22. Заагчи цагаан тэнгри,
23. Их суу зали цагаан тэнгэри,
24. Зол нэмэгдүүлэгчи цагаан тэнгэри,
25. Ой билгүүн цагаан тэнгри,
26. Манхан цагаан тэнгри нар,
27. Гучин гурбан заргачи цагаан тэнгри,
28. Хуулан цагаан тэнгри,
29. Жилийн цаган тэнгри,
30. Ахын цаган тэнгри,
31. Дүүгийн цаган тэнгри,
32. Бэрийн цаган тэнгри,
33. Үрийн цаган тэнгри,
34. Эрхэтү цаган тэнгри,
35. Эсүр цагаан тэнгри,
36. Гуа үзэсгэлэнгийн Анарбан цагаан тэнгри,
37. Галчил хаган цагаан тэнгри,
38. Убадисту цагаан тэнгри,
39. Хан их Хормуста цагаан тэнгри,
40. Амитайн цагаан тэнгри,
41. Хаган цагаан тэнгри,
42. Нойан цагаан тэнгри,
43. Уураг цагаан тэнгри,
44. Баясгалан цагаан тэнгри,
45. Зад буудал цагаан тэнгэри,
46. Бударгуу цагаан тэнгэри,
47. Заян Буудал цагаан тэнгэри,
48. Хур баян цагаан тэнгри,
49. Алтан цаган тэнгри,
50. Гүн цаган тэнгри,
51. Дун цагаан тэнгэри,
52. Уран цагаан тэнгэри,
53. Угаал цагаан тэнгри,
54. Хажир цагаан тэнгри,
55. Охин цагаан тэнгри

Зүүн зүгийг эзэгнэгч 44 хара тэнгэри нэр болбаас:

1. Чинггис Хара тэнгри,
2. Гал хара тэнгри,
3. Очи хара тэнгри,
4. Хадар хара тэнгри,
5. Хэдэр хара тэнгри,
6. Хара бал тэнгри,
7. Бал Хара тэнгри,
8. Бөртэ Хара тэнгри,
9. Бүрэлгэр хара тэнгри,
10. Өмөөрөгчи Хара тэнгри,
11. Хайр хара тэнгри,
12. Хязгаар хара тэнгри,
13. Цахилгаан Хара тэнгри,
14. Атаа хара тэнгри,
15. Аянган хара тэнгри,
16. Даяан хара тэнгри,
17. Модор хара тэнгри,
18. Хара цоохор тэнгри,
19. Хара Балай тэнгри,
20. Шарман хара тэнгри,
21. Харгуйн хара тэнгри,
22. Цахигчи Хара тэнгри,
23. Цусун хара тэнгри,
24. Манггус хара тэнгри,
25. Ёру Хара тэнгри,
26. Хилэн хара тэнгри,
27. Хара буудал тэнгри,
28. Усун Хара тэнгри,
29. Гурбан Салхи хара тэнгри,
30. Хара боом тэнгри,
31. Ясан Хэдэр хара тэнгри,
32. Элий Балай хара тэнгри,
33. Амичи хара тэнгри,
34. Хохирон хара тэнгри,
35. Жирүхэн хара тэнгри,
36. Сүнсэн хара тэнгри,
37. Ахирай хара тэнгри,
38. Ажирай хара тэнгэри,
39. Эхийн хара тэнгри,
40. Усун Ёру хара тэнгри,
41. Эрхэтү Хара тэнгэри,
42. Хүлэр хара тэнгри,
43. Дайчин хара тэнгри,
44. Охин Хара тэнгэри

Бөө судлаач, Мөнгхэ тэнгри шүтлэгтэнгүүдийн зүгээс гаргасан зарим судалгаанаас дараах байдлаар 99 тэнгри-ийг тодорхойлсон байна. Үүнд:

Барууны 55 тэнгэри;

1. Мөнгхэ тэнгэри,
2. Сүлдэн тэнгэри,
3. Долоон эбүгэн тэнгэри,
4. Мөнгхэ Хөхэ тэнгэри,
5. Саран Мөнггөн тэнгэри,
6. Ёроол цагаан тэнгэри,
7. Заяачи тэнгэри,
8. Одун Хөхэ тэнгэри,
9. Хөхэ тэнгэри,
10. Хайрхан тэнгэри,
11. Цасту Цагаан тэнгри,
12. Мөстү Мөнгөн тэнгри,
13. Гал Улаан тэнгри,
14. Хөхэ манхан тэнгри,
15. Хөхэ Мөнгөн тэнгри,
16. Онгод сахиус тэнгри,
17. Одун тэнгри,
18. Замын тэнгри,
19. Элчитү цагаан тэнгри
20. Абуралын цагаан тэнгри,
21. Багатур цагаан тэнгри,
22. Эбийн тэнгри,
23. Шударга улаан тэнгри,
24. Үүдэн заяа тэнгри,
25. Наран улаан тэнгри,
26. Хурын тэнгри,
27. Хормуста тэнгри,
28. Задын цагаан тэнгри,
29. Манхан цагаан тэнгри,
30. Малын Хишиг тэнгри,
31. Солонго тэнгри,
32. Одун цагаан тэнгри,
33. Дэб тэнгри,
34. Саран цагаан тэнгри,
35. Бурхан Халдун тэнгри,
36. Отгон цагаан тэнгри
37. Элчитү улаан тэнгри,
38. Ангийн даллага тэнгри,
39. Далай цагаан тэнгри,
40. Шударга цагаан тэнгри,
41. Ихэ тэнгэри,
42. Морины тэнгри,
43. Удамын заяа тэнгэри,
44. Хани нөхөдийн тэнгри,
45. Луутай цагаан тэнгэри,
46. Дархан цагаан тэнгри,
47. Аргатын тэнгри,
48. Цахилгаан цагаан тэнгри,
49. Зайран тэнгри,
50. Азын тэнгри,
51. Эцэгийн тэнгри,
52. Эхийн тэнгри,
53. Өөрийн тэнгри,
54. Дайчин багатур тэнгри,
55. Хан тэнгри

Зүүний 44 тэнгэри;

1. Атага тэнгэри,
2. Зүрхэн Хара тэнгэри,
3. Хара сүлдэн тэнгэри,
4. Ёрын хара тэнгэри,
5. Хадарган Хара тэнгри,
6. Хилэн хара тэнгри,
7. Дайны Хара тэнгри,
8. Задын хара тэнгри,
9. Аянга тэнгри,
10. Хэрэгийн эзэн Хэдэр тэнгри,
11. Зол муутын хара тэнгри,
12. Гайту хара тэнгри,
13. Үйлтү Хара тэнгри,
14. Хан Хара тэнгри,
15. Хара Бараан тэнгри,
16. Хэдэр Хара тэнгри,
17. Хотон хара тэнгри,
18. Харанхуй хара тэнгри,
19. Хайгуул хара тэнгри,
20. Уйтан хара тэнгри,
21. Шидийн хара тэнгри,
22. Тангараг Хара тэнгри,
23. Бөөн хара тэнгри,
24. Удаган тэнгри,
25. Гарзын хара тэнгри,
26. Аадар Хара тэнгри,
27. Аянга Хара тэнгри,
28. Хормуста Хара тэнгри,
29. Хилэнцэтү хара тэнгри,
30. Салхин хара тэнгри,
31. Хараал хара тэнгри,
32. Гүжир хара тэнгри,
33. Хажир хара тэнгри,
34. Эрлигийн Хара тэнгри,
35. Ороолон Хара тэнгри,
36. Харын Хара тэнгри,
37. Хатуу Хара тэнгри,
38. Буултын хара тэнгри,
39. Адын хара тэнгэри,
40. Өрийн Хара тэнгэри,
41. Үрлүг Хара тэнгри,
42. Заяа муутын Хара тэнгри,
43. Заргачи хара тэнгри,
44. Аз муутын Хара тэнгри

Өмнөдийн 99 тэнгри, Умардын 99 тэнгри гэж байдаг бөгөөд энэ нь одоогоор бүрэн тодорхой бус, судар ном дээр үлдэж хоцорсон нь бага байсан. Гэхдээ өмнөд, умардын тэнгри-ийн судалгааг хийж доорхи байдлаар заримыг нь олж бичив: Үүнд:

Өмнөдийн ерэн есөн тэнгри нэр болбаас

1. Хисэн Улаан тэнгэри,
2. Хан Мөнгхэ тэнгри,
3. Хөхэ Мөнгхэ тэнгри,
4. Хөхэ манхан тэнгри,
5. Алтан наран улаан тэнгри,
6. Наран улаан тэнгэри,
7. Наран дулаан тэнгри,
8. Албин саран тэнгри,
9. Дүгүрэг саран тэнгри,
10. Саран тэнгри,
11. Гал улаан тэнгри,
12. Очи улаан тэнгэри,
13. Атаа улаан тэнгри,
14. Шунхан улаан тэнгри,
15. Чонон улаан тэнгри,
16. Цусан улаан тэнгри,
17. Цусан гал тэнгэри,
18. Шира цоохор тэнгэри,
19. Түүхэ улаан тэнгри,
20. Галчи улаан тэнгри,
21. Цуган улаан тэнгэри,
22. Дөрбэн зүгийн Улаан тэнгри,
23. Найман зобхисын Улаан тэнгри,
24. Эрүхэ үүдэн улаан тэнгри,
25. Галын тэнгэри,
26. Гал Улаан тэнгэри,
27. Гэрийн буумал тэнгри,
28. Хөхэ залаа тэнгри,
29. Ойр Мөнгхэ тэнгри,
30. Гурбан манхан тэнгри,
31. Гурбан Бороон тэнгри,
32. Хожирой долоон тэнгри,
33. Хитэ буумал тэнгри,
34. Хур баян тэнгри,
35. Хаган буудал тэнгри,
36. Дабаан Жолоо тэнгри,
37. Номин хөхэ тэнгри,
38. Хан Хормуста тэнгри,
39. Буудал усухан Xөхэ тэнгри,
40. Шира Хасар тэнгри,
41. Идээн ерөөл тэнгри,
42. Эцэг малын тэнгэри,
43. Хан Цогту тэнгэри,
44. Хөхэ ноён тэнгэри,
45. Мөндөр залаа тэнгэри,
46. Манха Милаан тэнгри,
47. Заяан буудал тэнгри,
48. Ихэ Залаа тэнгри,
49. Хэлтэй хэлхэн тэнгри,
50. Суумал Хөхэ тэнгэри,
51. Шахаан тэнгэри,
52. Ажирай арбан гурбан тэнгэри,
53. Хараан буудал тэнгэри,
54. Таб Хара тэнгри,
55. Гүжир Гүнгэр тэнгри,
56. Заяачи тэнгри,
57. Одон заяаны тэнгри,
58. Годил улаан тэнгэри,
59. Одун заяа тэнгэри,
60. Улаан Зайгал тэнгри,
61. Эбүгэн буурал тэнгри,
62. Очи улаан тэнгри,
63. Хан Гал улаан тэнгри,
64. Хан Хисаан улаан тэнгри
..............

Умардын 99 тэнгэрнүүд:

1. Одон Заяан тэнгэри,
2. Хөхэ Манхан тэнгэри,
3. Заяаши тэнгэри
4. Гүжир Гүнгэр тэнгэри,
5. Боомо Махаша тэнгри,
6. Атага Улаан тэнгри.
7. Годоли Улаан тэнгри.
8. Хан Хюура тэнгри
9. Манжилай ноён тэнгэри
10. Хара Маха тэнгри,
11. Гарбали хэмээх Газарын тэнгэри,
12. Сахир тэнгри
13. Содхон ноён тэнгэри.
14. Хуа Солбон ноён тэнгэри
15. Ухарима ноён тэнгэри.
16. Хүхэгсэй ноён тэнгри.
17. Уда Мөнгөн тэнгри,
18. Хуман Хөхэ тэнгри,
19. Шудал цагаан тэнгри,
20. Будал тэнгри,
21. Долоон Хөхэ тэнгри,
22. Хөхэ мөнгөн тэнгри
23. Баян Хангай тэнгри мину,
24. Бүхэ Билэгтү тэнгэри мину,
25. Даян Дээрхи тэнгэри мину,
26. Долоон эбүгэн тэнгри мину,
27. Дайчин тэнгри мину,
28. Дөлөн тэнгри мину,
29. Эрийн тэнгэри мину,
30. Гүжир Дархан тэнгри мину,
31. Хөхэдэй мэргэн тэнгри мину,
32. Татай тэнгри мину,
33. Сүлдэ тэнгри эцэг мину
34. Хан Багатур тэнгри мину,
35. Багатур тэнгри мину,
36. Дайчин тэнгэри
37. Эзэн Хисаан улаан тэнгэри
38. Хисаан тэнгэри
39. Хан Хисаан тэнгри,
40. Хэб Шутхалаа тэнгри
41. Цэгээн Цэбдэг тэнгэри
42. Үлгэн тэнгэри
43. Хара Маха тэнгри
44. Манахан тэнгри
45. ......

Бусад судалгааны явцад хэд хэдэн тэнгри-үүдийн нэр гарч байна. Үүнд:

1. Монголын тнгри
2. Түрүгийн тнгри
3. Даахий тнгри
4. Начигай тэнгри
5. Дүнгэр тнгри
6. Бурха тэнгри
7. Бурхан тэнри

Нийтлэл бичсэн: Бодонгууд М.Дөш.